Химийн урвалын үйлчлэл болон усны нөлөөгөөр, ул хөрс эзэлхүүнээ ихэсгэх чадварыг “Грунтын хөөлт” гэж нэрлэдэг. Хөөлтийн үндсэн шинж чанар нь: коагуляц болон шилжилтийн хэлбэрүүдтэй холбоотой тэлэлт юм. Хөөлттэй грунтад ус болон бусад шингэнээр норгоход эзэлхүүнээ ихэсгэдэг, ба хөөлтийн ачааллын үед 0.04-с их харьцангуй деформацид ордог шаварлаг ул хөрсийг хамруулна. Монтморилонит шаварлаг эрдсийн хэсгүүдийг их хэмжээгээр агуулах шавар хамгийн их хөөдөг.

Зургийн тайлбар: Шаварлаг минералын чөлөөт гадаргууд усны молекулууд таталцаж наалдан тогтох явцад минералын гадаргууд усан бүрхүүл үүсч, улмаар усан бүрхүүлийн давхарга нь хөрсний ширхэгүүдийг тэлж хооронд нь холдуулж хөөлт явагдах нөхцөл бүрддэг байна.

Монгол оронд тархсан хөөлттэй шаварлаг ул хөрс нь гарал үүсэл, геологийн насны хувьд мезозойн эриний сүүл, цэрдийн галавын үеэс кайнозойн эринийг дуусталх хугацаанд хамаарах бөгөөд далай тэнгис, нуур болон гол мөрний сав хотгоруудад хурдас хуримтлалын явцад бий болсон. Монгол орны Дорноговь, Өмнөговь, Дундговь аймгуудын нутаг, мөн Хэнтий, Сүхбаатар, Дорнод аймгийн нутаг, түүнчлэн Алтайн цаад говь, Их нууруудын хотгорын нутгийн ихээхэн хэсэг, Төв болон Хойд Монголын нутгийн зарим гол мөрний хөндийгээр маш өргөн тархалтыг судлаачид илрүүлсэн.

Дэлгэрүүлж үзвэл энд дарна уу